Intens voelen, Intens beleven
zo maak je de decembermaand magisch voor je kind
Gemiddelde leestijd: 4 minuten
Het is maandag 10 oktober, 18:00 uur. Heel Nederland zit klaar voor de buis en daar verschijnt Merel Westrik: “Hallo allemaal, daar zijn we weer met het Sinterklaasjournaal.”
Mijn twee zoons van acht en zes jaar kruipen op schoot, duim in de mond, ogen groot van spanning. De volgende ochtend om 05:30 uur staan ze alweer naast mijn bed. De decembertijd is begonnen…
Afbeelding: Sinterklaastijd
Voor veel ouders is dit een herkenbaar ritueel: de spanning, het plezier, de magie van Sinterklaas. Maar voor kinderen die intens beleven – vaak (vermoedelijk) hoogbegaafd of prikkelgevoelig – kan deze periode ook overweldigend zijn. Ze voelen en merken meer, beleven sneller, leven zich intens in verhalen en gebeurtenissen of stellen voortdurend vragen. En ze hebben simpelweg meer tijd en ruimte nodig om alles te verwerken.
Een moeder stelde me onlangs de vraag: “Hoe kan ik daar als ouder wijs mee omgaan? Ik wil dat het leuk blijft voor mijn kinderen en voor mezelf, maar soms lijken mijn kinderen meer te beleven dan ik kan bijhouden.”
Deze vraag raakt precies de kern van hoe sommige kinderen de decembermaand ervaren.
Waarom sommige kinderen de feestdagen anders beleven
De intensiteit van een kind kan voortkomen uit een combinatie van hooggevoeligheid, een rijk innerlijk leven en een sterk ontwikkelde intelligentie. Voor hen betekent een feestdag niet alleen gezellig samenzijn, maar een diepgaande beleving van alle prikkels, emoties en rituelen.
Wat betekent dat concreet?
- Geluiden, geuren, licht en drukte komen harder binnen. Een zacht pianostuk kan kippenvel veroorzaken, terwijl te harde muziek, geschreeuw, een drukke mensenmassa of ‘verkeerd’ strooigoed de sfeer kan verpesten.
Afbeelding: Sinterklaas en Ozosnel
- Verhalen, emoties en rituelen worden intens beleefd. Het Sinterklaasverhaal, de spanning rond het zetten van de schoen of het wel of niet krijgen van cadeaus kan dagenlang door hun hoofd spelen.
- Sneller overweldigd, maar ook intens genieten van kleine momenten. Een handdruk van Piet, een knapperige kruidnoot of een glinsterende chocolademunt kan grote vreugde oproepen.
Deze kinderen hebben niet altijd behoefte aan meer cadeaus, maar juist aan minder prikkels, voorspelbaarheid en rust. Zo kunnen ze de magie en het plezier van december écht beleven.
Misschien ook interessant voor jou?
Duik dieper in het leven met een (vermoedelijk) hoogbegaafd kind met deze blogs:
Overexcitabilities
Over prikkels - overprikkeling
Theorie van positieve desintegratie
Waarom hoogbegaafde meisjes minder goed worden herkent
Het brein en prikkelverwerking
Hoe prikkels binnenkomen
We ontvangen dagelijks duizenden prikkels, maar slechts een klein deel wordt bewust verwerkt. De rest wordt gefilterd door ons brein. Bij kinderen die hoogsensitief of (vermoedelijk) hoogbegaafd zijn, werkt dit filter vaak minder nauwkeurig. Hierdoor komen veel meer prikkels tegelijk binnen, waardoor het brein harder moet werken om alles te verwerken.
Prof. Judith Homberg van de Radboud Universiteit Nijmegen legt uit dat dit kan leiden tot overbelasting van het zenuwstelsel. Het kind voelt zich sneller moe, geïrriteerd of geprikkeld, ook als het voor anderen nauwelijks zichtbaar is. Fysieke klachten zoals hoofdpijn of vermoeidheid kunnen optreden, maar ook emotionele reacties zoals stemmingswisselingen, irritatie of kortaf gedrag.
Waarom sommige kinderen sneller overprikkeld raken
Bij (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen met een zogenaamde High Sensation Seeker (HSS)-persoonlijkheid wordt dit nog complexer. Deze kinderen zijn nieuwsgierig en intelligent en hebben een constante behoefte aan uitdaging en nieuwe ervaringen. Tegelijkertijd zijn ze vaak hoogsensitief, waardoor te veel prikkels overweldigend kunnen zijn. Zo ontstaat een intern spanningsveld: ze willen alles intens meebeleven, maar hebben ook de rust nodig om te verwerken.
Infographic; prikkelverwerking
Herken je deze intensiteit thuis en merk je dat dit soms voor onrust zorgt?
In mijn werkboek Meer Rust in Huis in 5 stappen vind je praktische handvatten om hiermee om te gaan.
Balans vinden in de drukke decembermaand
Afbeelding: Het Sinterklaasjournaal
De kunst van december is balans vinden tussen prikkels en rust. Te weinig uitdaging leidt tot verveling; te veel prikkels tot overprikkeling. Voor ouders betekent dit: bewust kiezen welke activiteiten, rituelen en hoeveel spanning passen bij het temperament van hun kind.
Enkele praktische handvatten:
- Observeer en stem af
Let goed op signalen van spanning of overbelasting. Misschien wil je kind alles zelf ontdekken. Geef hen de ruimte om dat te doen, maar zorg ook voor momenten van rust. Kies bijvoorbeeld één intocht en één uitgebreid moment voor pakjesavond, zodat de spanning niet te lang aanhoudt.
Voorbeeld: Hoewel mijn zoons enorm enthousiast worden van Het Sinterklaasjournaal, levert het slapeloze nachten en spanning op. Daarom kijken ze het overdag op school, zodat er daarna voldoende tijd is om te verwerken. Zo beleven ze toch het verhaal zonder overprikkeld te raken.
- Rituelen bieden houvast
Rituelen geven voorspelbaarheid en structuur. Bespreek van tevoren wanneer je samen de schoen zet, overdag of ’s avonds. Bespreek ook wanneer pakjesavond gevierd wordt als dit afwijkt van 5 december. Het voorlezen van een Sinterklaasverhaal biedt veilige kaders waarin kinderen de magie kunnen ervaren. Dit geeft duidelijkheid en autonomie en vermindert het risico op frustratie.
Afbeelding: Schoenzet kalender
- Creëer rustmomenten
Kinderen die intens beleven, hebben vaak meer behoefte aan korte adempauzes. Een knus hoekje met een kussen, een tekenblok of een rustig plekje in huis kan wonderen doen. Niet als strafplek, maar als oplaadplek.
Voorbeeld: Kies een (kleinere) intocht in een nabijgelegen dorp en laat daarna je kind thuis even ontspannen. Een warme douche of bad helpt om te ontprikkelen van de drukte en op te laden voor het grote feest ’s avonds.
- Bespreek de emoties
Benoem wat je ziet en ervaart: “Ik zie dat het spannend is dat we nu de schoen gezet hebben.” Zo voelt het kind zich erkend en begrepen, wat bijdraagt aan hun gevoel van veiligheid.
Afbeelding; schoorsteen met cadeautjes
- Geef regie en keuze
Laat je kind bepalen hoe en wanneer het een ritueel beleeft. “Wil je eerst je schoen zetten of een stukje lezen?” of “Wil je dat ik even naast je zit of liever alleen?” Dit geeft veiligheid en autonomie.
- Wees mild voor jezelf
Ouders van intens voelende kinderen kunnen zich soms overweldigd voelen door de energie en intense emoties van hun kinderen. Het is oké om niet alles te sturen en het soms anders te doen dan ‘het gemiddelde’. Jouw rust en aanwezigheid zijn het grootste cadeau.
Praktische voorbeelden van een magische decembertijd
- Schoen zetten overdag: Sommige kinderen vinden het spannend dat Sinterklaas ’s nachts komt. Overdag de schoen zetten kan dezelfde magie opleveren, maar met minder stress.
- Cadeaus verstoppen: Beweging helpt om opgebouwde spanning te ontladen. Door een cadeau te laten zoeken, krijgt je kind een speels moment van ontprikkeling.
Afbeelding:Schoen zetten
- Kies voor cadeaus volgens ‘de regel van vijf’
Maximaal vijf cadeaus per kind, verdeeld over vijf categorieën:- Iets dat nodig is: Een praktisch cadeau, zoals een nieuwe broodtrommel, een koptelefoon of een schooltas.
- Iets om te dragen: Kleding, zoals een warme trui, pyjama, winterlaarsjes of een ander kledingstuk.
- Iets om te lezen: Een boek, tijdschrift of educatief leesmateriaal dat de ontwikkeling van het kind ondersteunt.
- Iets creatiefs: Spullen die creativiteit stimuleren, zoals klei, verf, stickers of een bouwset.
- Iets dat het kind graag wil: Het verlangde cadeau dat bovenaan de verlanglijst staat en waar het kind van droomt.
Afbeelding: December is intens voor (intense) kinderen
- Het geheim op het juiste moment onthullen: Voel aan wanneer je kind klaar is voor het Sinterklaasgeheim. Soms helpt het om eerst de spanning te laten zakken, zodat het moment echt plezierig wordt.
- Rust na pakjesavond: Vermijd direct het opzetten van de kerstboom en geef jezelf en je kind tijd om bij te komen van de feestdrukte. Zwaai Sinterklaas bewust uit en sluit het feest echt af.
Het belang van verbinding
Voor intens voelende kinderen gaat het in december vooral om beleving, nabijheid en voorspelbare rituelen. De echte magie zit in kleine momenten: samen bij de schoorsteen een liedje zingen, een hand op de jouwe tijdens een spannend verhaal, samen lachen om een grap van Malle Pietje. Deze momenten blijven hangen, vaak langer dan welk cadeau ook.
Tot slot
December kan voor kinderen die intens beleven overweldigend zijn, maar met aandacht, structuur en ruimte wordt het een magische, betekenisvolle periode. Als ouder kun je dit ondersteunen door:
- Te observeren en af te stemmen op het tempo van je kind
- Rituelen en voorspelbare momenten te bieden
- Korte rustmomenten in te bouwen
- Over emoties te praten en deze te erkennen
- Regie en keuze aan het kind te laten
- Voor jezelf mild en aanwezig te blijven
Door deze principes te volgen, maak je de decembermaand niet alleen leuker, maar écht magisch – voor zowel je kind als jezelf. Het draait om samen beleven, voelen en verbinden, en niet om het stapelen van cadeaus.
De feestdagen zijn een tijd om de rijkdom van het innerlijke leven van je kind te zien, de intensiteit te omarmen en de kleine, kostbare momenten te vieren die jullie samen creëren. Dat is de magie die blijft hangen, lang nadat de Pakjesboot allang weer naar Spanje is vertrokken.
Was dit voor jou herkenbaar?
Dat is voor veel ouders die ik spreek tijdens mijn coachtrajecten.
Juist daarom is het zo waardevol om deze intensiteiten te begrijpen.
Benieuwd hoe dat eruit kan zien? Kijk hieronder wat ik voor jou kan betekenen
Deze blog is met de uiterste zorg en liefde tot stand gekomen. Hierbij heb ik mijn inspiratie gehaald uit boeken, podcasts en eigen ervaringen.
Foto's en ander beeldmateriaal zijn uit (openbare) bronnen of eigen archief maar mogen op geen manier gekopieerd, gedownload of gebruikt worden zonder toestemming.