Gemiddelde leestijd: 4 minuten

Het schooljaar is (bijna) voorbij. Haal maar even diep adem: wéér een jaar vol plannen, strijd, luisteren en aanpassen ligt achter je. Misschien was het ook een jaar met niet nagekomen beloftes, een kind dat thuis is komen te zitten, of een school die zich handelingsverlegen verklaarde.

Voor jou als ouder van een (hoog)begaafd kind was het misschien niet zomaar ‘een schooljaar’, maar (weer) een jaar vol strijd om gehoord te worden, de juiste ondersteuning te vinden en de emoties van je kind op te vangen na een lange schooldag.
Misschien was het juist het jaar waarin je je kind zag opbloeien in een wereld die het nog vaak niet helemaal begrijpt.

Afbeelding: een intense reis, (zomer)vakantie met hoogbegaafde kinderen

Besef, ook je kind is moe — moe van het aanpassen, verwerken en zoeken naar z’n plek. Soms vol energie en plannen, maar soms ook overprikkeld en verlangend naar rust, helemaal klaar met het ‘schoolse leren’.

Het komt vaker voor dan je denkt. Voor hoogbegaafde kinderen sluit het schoolsysteem vaak onvoldoende aan bij hun behoefte aan verdieping en eigen tempo. Sommige kinderen raken daardoor zo gefrustreerd dat ze (tijdelijk) ‘schoolmoe’ worden. En dan ‘ineens’ is daar de zomervakantie van 6 weken.

Daarom deel ik vandaag mijn 6 praktische tips om deze zomer écht te genieten — met ruimte voor rust én plezier, zodat het een fijne tijd wordt voor het hele gezin.

Deel deze blog!

Mijn 6 tips voor een ontspannen (zomer)vakantie

• Houd een dagstructuur aan

• Spreek van tevoren over verwachtingen

• Ontdek lokale activiteiten - of activiteiten voor (hoog)begaafden

• Nieuw of ‘vergeten’ speelgoed

• Bezoek de bibliotheek

• Maak je eigen vakantie-dag-en-doe-boek

Houd (de eerste week) een dagstructuur aan

Kinderen — zeker hoogbegaafde kinderen — gedijen op voorspelbaarheid. Natuurlijk klinkt het mega relaxed en lekker ontspannen om je kind veel schermtijd te geven. Maar vaak werkt het juist averechts. Voorspelbaarheid verlaagt stresshormonen en helpt de prefrontale cortex (die plannen maakt en impulsen remt) beter functioneren.

Tijdens het schooljaar biedt die routine houvast, maar zodra de vakantie begint, valt dat weg. Het gevolg? Onrust, onzekerheid, opgekropte energie en soms vervelender gedrag.

Probeer daarom, zeker de eerste week, een dagritme aan te houden dat lijkt op het schoolritme: vaste tijden voor opstaan, eten en slapen. Natuurlijk hoeft het niet te strak; de  ontspannen weekendroutine werkt vaak ook prima. Zo bied je je kind (en jezelf) een veilige basis, een anker. Daarna kun je langzaam schakelen naar die heerlijke, losse vakantiemodus.

Bij ons merkte ik bijvoorbeeld dat onze zoon, die moeite heeft met plotseling veel ‘vrijheid’, minder snel geprikkeld raakte en beter in zijn vel zat toen we een simpele ochtendroutine hielden. Zijn creativiteit, leerhonger en enthousiasme namen toe!

Praat van tevoren over verwachtingen

Daarom maken wij elk jaar gezamenlijk een aftelkalender en een planning — dat geeft rust en duidelijkheid, ook op de vakantiebestemming. Wat wil je per se doen? Wanneer ga je nog naar de BSO? Hierbij wil ik benadrukken dat ik niet bedoel dat je de hele vakantie of alle dagen vol moet plannen met activiteiten, of dat jij als ouder álles moet bedenken; verveeltijd is ook heel nuttig om de creativiteit te stimuleren.

Ontdek lokale activiteiten

Nieuw of ‘vergeten’ speelgoed

Bezoek de bibliotheek

Maak een vakantie-dag-en-doe-boek

Samen herinneringen maken is goud waard. Koop een schrift of scrapboek en leg alles vast: tekeningen, verhalen, foto’s, bonnetjes. Laat je kind dagelijks iets opschrijven of tekenen over de dag. Het is een fijne manier om indrukken te verwerken en creëert rustmomenten tijdens de vakantie. Bovendien heb je straks een mooi naslagwerk vol herinneringen.

Bonusideeën: een pot met uitjes & themaweken

Heb je zin om er iets extra’s van te maken? Maak een pot met kaartjes waar activiteiten op staan: een dagje zwembad, samen koken, een museumbezoek. Of organiseer een themadag of -week rond een bepaald onderwerp, met knutsels, films en uitstapjes die daarbij passen. En een ‘JA-dag’, waarop je kind wat meer de regie neemt? Dat maakt de vakantie extra leuk en verrassend.

Emotionele regulatie en prikkelverwerking tijdens de vakantie

Ook in de vakantie kunnen emoties hoog oplopen. Hoe herken je dat je kind overprikkeld raakt? Welke signalen merk je? En wat helpt om je kind weer tot rust te brengen? Voor uitgebreidere uitleg en tips kun je natuurlijk altijd mijn werkboek ‘De geheimen van je bovenkamer ;-)’ raadplegen.

Wil je je kind helpen ontprikkelen of kalmeren? Probeer dan eens:

• Langzaam bewegen, zoals zachtjes schommelen of wiegen
• Bewegingen herhalen, met weinig variatie in activiteiten
• Ritmisch bewegen
• Verwachte of bekende dingen doen, of vooraf duidelijk bespreken wat er gaat gebeuren
• Een langdurige, rustige activiteit aanbieden

Owjee, toch een boze bui:

Ook in de vakantie zal je kind wel eens boos worden, hoe goed je je ook voorbereidt. Boosheid ontstaat vaak uit frustratie, teleurstelling of onrechtvaardigheid, maar kan ook schuilen onder verdriet of angst. Boosheid op zich is niet het probleem, maar de manier waarop je ermee omgaat kan escalatie voorkomen of juist veroorzaken.
Blijf daarom zelf zo rustig mogelijk en benoem wat je ziet, bijvoorbeeld: “Ik zie dat je nu heel boos bent.” Geef je kind handvatten om te kalmeren, zoals een time-out, een ademhalingsoefening of een korte wandeling.

Woorden dringen vaak niet goed door als je kind boos is. Probeer op dat moment vooral niet te ‘fixen’, maar juist alleen te helpen kalmeren. Afspraken maak je later, eventueel op papier. Betrek je kind erbij en bespreek samen wat het kind wel en niet nodig heeft. Dat zorgt voor duidelijkheid en vertrouwen.

De kracht van nabijheid en nieuwsgierigheid:

Laat je kind weten dat je er bent. Wees oprecht nieuwsgierig naar wat er speelt: zorgen, angsten, dromen. Deze gesprekken bouwen vertrouwen en helpen je kind zich gesteund te voelen.

Tot slot

Lieve ouders, deze zomer is het niet alleen de vakantie van je kind — het is ook die van jou. Gun jezelf rustmomenten en vergeet niet: je doet het hartstikke goed. Check hiervoor nog eens mijn eerdere blog – Zelfzorg voor moeders (ook geschikt voor vaders!).

De perfecte vakantie bestaat niet, maar de fijne herinneringen die je samen maakt, wél. Geniet van de kleine chaos, de onverwachte knuffels en de tijd met elkaar.

Voor je het weet begint het nieuwe schooljaar weer. Adem diep in, ontspan waar het kan en maak er iets moois van.

Jij en je gezin verdienen dat.